Jak zwalczać prokrastynację? Strategia dopaminowa

Prokrastynacja jest nawykowym odkładaniem obowiązków na później. Prokrastynująca osoba podejmuje w międzyczasie innego rodzaju aktywności, by tylko odroczyć moment rozpoczęcia konkretnego działania.

Przyczyny prokrastynacji

Mała obowiązkowość oraz ciągłe przekładanie pracy, wbrew pozorom, mogą także dotknąć osoby bardzo ambitne. W obawie przed porażką wolą one w ogóle nie podejmować się wykonania zadania. Ponadto jako czynniki niefizjologiczne wskazuje się predyspozycje osobowościowe oraz wzorce nabyte, nadmierną emocjonalność, impulsywność, niską samoocenę, występowanie lęków. Prokrastynacja może mieć również podstawy w dotychczasowych doświadczeniach, w których udawało się uniknąć konsekwencji za niewywiązanie się ze swoich obowiązków.

W przypadku najcięższych, patologicznych przypadków prokrastynacji, przyczyn doszukuje się w zaburzeniach funkcjonowania mózgu. Konkretnie – w konflikcie między korą przedczołową a układem limbicznym. Kora odpowiedzialna jest za zdolność do skupiania się i realizację celów oraz za motywację. Układ limbiczny natomiast odpowiada ze emocje. Odkładanie pewnych rzeczy na później wynika między innymi z uruchamiania się mechanizmu, który ma nas uchronić przed związanymi z ich wykonaniem negatywnymi emocjami – stresem czy strachem przed porażką. W momencie, gdy odczuwamy strach lub panikę, mózg uruchamia działanie obronne w postaci zwiększonego wytwarzania adrenaliny. Substancja ta pobudza organizm do działania, zwiększa koncentrację, ale i stymuluje racjonalne myślenie. To z kolei powoduje racjonalizowanie podejmowanych decyzji, czyli przekonanie, że odłożenie danej czynności na później nie jest wcale złym rozwiązaniem.

Prokrastynacja a dopamina

Mimo, że prokrastynacja została uznana za zaburzenie psychiczne, to brak jest farmaceutyków, które schorzenie to pozwalają kontrolować lub nawet wyleczyć. Jednak zagłębiając się w budowę i funkcjonowanie ludzkiego mózgu można określić, jakie substancje wpłyną pobudzająco na ośrodki odpowiedzialne za motywację. Należy do nich między innymi dopamina, której przypisuję się udział w występowaniu prokrastynacji. W ujęciu neurologicznym motywacja jest bowiem dużą ilością dopaminy, więc niedostatek tego neuroprzekaźnika skutkuje spadkiem woli do działania.

Substancja ta powstaje w wyniku procesów biochemicznych zachodzących w mózgu. Aby było to możliwe, niezbędne jest dostarczenie właściwych składników i katalizatorów, które proces ten pobudzą. Jednym z nich jest tyrozyna, która przy udziale hydroksylazy tyrozynowej przekształca się do L-DOPA (jest to aminokwas będący prekursorem dopaminy, znajdujący się w składzie leków podawanych osobom z niedoborem tej substancji). Następnie mózg usuwa z niego grupę karboksylową i tak trafia do niego dopamina w czystej postaci.

Dieta dopaminowa

Tyrozyna znajduje się miedzy innymi w kurczaku, indyku, rybach, orzeszkach ziemnych, awokado, mleku i produktach mlecznych, fasoli, pestkach dyni, sezamie, bananach i produktach sojowych. Jednak należy pamiętać, że organizm sam z siebie również potrafi wytworzyć tyrozynę, dlatego zbyt duża jej dawka z zewnątrz produkcję tą zahamuje. Odpowiednie będzie więc cykliczne uzupełnianie jej niedoborów poprzez zróżnicowaną dietę lub suplementy.

Teanina to również substancja podnosząca poziom dopaminy. Naturalnie występuje w liściach zielonej herbaty, ale powszechnie dostępna jest również w suplementach. Pobudzająco na mózg działają także witaminy z grupy B, w tym w szczególności B6, B9 i B12. Pierwszą z nich znajdziemy rybach i mięsie, podobnie jaki witaminę B12. Drugą w warzywach liściastych, orzechach, fasoli i awokado. Witaminy mają jednak pewną wadę – łatwo je przedawkować, w związku z tym zarówno dieta jak i suplementacja powinny być prowadzone racjonalnie, z uwzględnieniem dziennego zapotrzebowania na te substancje.

Należy przy tym pamiętać, iż dostarczanie mózgowi substancji mających poprawić motywację nie umożliwia wyboru obszarów czy zachowań, na które podziała. Dieta wzbogacona w wymienione składniki może okazać się niewystarczająca, by uwolnić się od prokrastynacji. Warto więc wesprzeć ten proces działaniami, które poprawią umiejętność koncentracji, a także popracować nad samodyscypliną. W niektórych sytuacjach niezbędna może okazać się terapia prowadzona przez specjalistę, który pozwoli ustalić podłoże problemu, a tym samym zlikwidować jego przyczynę.

PREPARATY ZWIĘKSZAJĄCE AKTYWNOŚĆ DOPAMINY

	Jeśli szukasz sposobu na zwiększenie motywacji, rekomendujemy Ci MEMOSTIM™ MAX – preparat regulujący gospodarkę dopaminową.
	Dla uzyskania natychmiastowych efektów zastosuj ZEN-CAFE™ MAX.

PRZECZYTAJ TEŻ

Jak zwalczać prokrastynację? Strategia GABA