Fakty i mity o CBG

Wiele osób słyszało zapewne o THC (tetrahydrokannabinolu) i CBD (kannabidiolu) - dwóch najpopularniejszych składnikach konopi siewnych (Cannabis sativa). Dużo mniej znanym kannabinoidem jest CBG, czyli kannabigerol. Choć jego stężenie w konopiach siewnych jest niewielkie, przyciągnął on uwagę naukowców ze względu na swoje potencjalnie prozdrowotne właściwości. Czy badania naukowe potwierdzają jego pozytywny wpływ na ludzki organizm? Czy ma większy potencjał terapeutyczny niż jego konopni krewniacy?

Zainteresowanie kannabinoidami

W drugiej połowie XX wieku w ludzkim organizmie odkryto istnienie układu endokannabinoidowego. Składa się on z receptorów oznaczanych symbolami CB1 i CB2 oraz cząsteczek, które się z nimi wiążą. Receptory kannabinoidowe rozsiane są w całym organizmie i z tego względu układ ten bierze udział w regulacji wielu procesów fizjologicznych. Aktywować go mogą cząsteczki wytwarzane w naszym ciele, endokannabinoidy, ale również te pochodzące z zewnątrz, czyli egzokannabinoidy – na przykład te wytwarzane w Cannabis sativa.

Choć w konopiach siewnych można znaleźć ponad 100 kannabinoidów, to największą popularność w ostatnim czasie zdobył CBD. Na rynku dostępna jest masa produktów zawierających ten związek. W przeciwieństwie do THC nie wywołuje on doświadczeń psychodelicznych. Naukowcy udowodnili, że CBD łagodzi objawy epilepsji czy niepokoju. Dlaczego więc pomimo potwierdzonego, prozdrowotnego działania tego związku wciąż poszukuje się innych kannabinoidów i bada się ich działanie? Niektórym osobom przyświeca zapewne szlachetny cel i poszukują oni kolejnych związków, które mogłyby pomóc ludziom i poprawić ich zdrowie w różnych aspektach. Musimy pamiętać, że przeciwna grupa ludzi dąży do czegoś zupełnie innego. W związku z dużym zainteresowaniem CBD, CBG może stanowić nowe, dobre źródło dochodu dla sprzedawców. Dlatego rynek wypełnia się kolejnymi produktami zawierającymi ten kannabinoid. Czy ich stosowanie ma jakieś uzasadnienie naukowe? Spróbujmy odpowiedzieć na to pytanie.

Produkty z CBG

Zanim przejdziemy dalej, pozostańmy jeszcze na chwilę w temacie marketingu i dowiedzmy się, w jakiej formie na rynku dostępne są produkty z CBG. Najczęściej, podobnie jak w przypadku CBD, spotyka się olejki zawierające ten związek w różnych stężeniach. CBG występuje w nich jak główny składnik aktywny, ale może też być łączony ze wspomnianym wcześniej CBD. Przeszukując sieć w poszukiwaniu wyrobów z CBG możemy też natrafić na kapsułki, herbaty, czy nawet kryształy, które dodaje się podczas przygotowywania posiłków.

Dość ciekawą formą produktu zawierającego CBG jest tzw. “nano CBG”. Ma on być podobno bardziej skuteczny niż standardowo dostępne olejki, a to ze względu na łatwiejsze przedostanie się nanocząsteczek do tkanek. Na stronie internetowej dystrybutora nano CBG ciężko znaleźć informacje, jak ten wyrób dokładnie działa. Literatura naukowa potwierdza jednak, że możliwe jest wytwarzanie tzw. nanoemulsji. Nano-emulsyfikacja pozwala zwiększyć wchłanialność związków lipofilnych, czyli tych rozpuszczalnych w tłuszczach. Do takich właśnie należy CBG. Naukowcy postanowili sprawdzić, czy nanoemulsja jest lepiej absorbowana z przewodu pokarmowego niż olejki. Związkiem badanym nie był jednak CBG, a CBD. Doświadczenie przeprowadzono na szczurach. Autorzy pracy potwierdzili swoje przypuszczenia – po zastosowaniu nanoemulsji poziom CBD w osoczu szczurów wzrósł szybciej niż po podaniu zwierzętom olejku oraz był niezależny od wytwarzania przez wątrobę żółci, która potrzebna jest nam i innym ssakom do trawienia tłuszczów. Według autorów opisanej pracy produkty w wersji “nano” mogą mieć szybsze i bardziej stabilne działanie niż te konwencjonalnie dostępne w sklepach. Z naukowego punktu widzenia stosowanie tej formy produktu ma sens, jednak musimy pamiętać, że jego cena będzie też znacznie wyższa niż cena standardowych wyrobów z kannabinoidami.

Przeciwzapalne właściwości CBG

No więc w czym CBG mogłoby nam pomóc? W wielu badaniach naukowcy starali się wykazać, że posiada on przeciwzapalne właściwości, czyli pomaga łagodzić stan zapalny. W skrócie: stan zapalny to odpowiedź układu immunologicznego (odpornościowego) na szkodliwy czynnik. W jej wyniku zagrożenie ulega unieszkodliwieniu, a organizm może przystąpić do naprawiania uszkodzonych tkanek. Problem pojawia się, gdy stan zapalny utrzymuje się przez dłuższy czas – może być wtedy wyniszczający dla objętych nim tkanek. W jednym z badań naukowcy wywoływali u gryzoni schorzenie, a raczej grupę schorzeń, objawiającą się przewlekłym zapaleniem przewodu pokarmowego – nieswoiste zapalenie jelit. Potem podawali zwierzętom CBG i oceniali stopień zaawansowania stanu zapalnego. Okazało się, że CBG obniżyło poziom cząsteczek będących markerami zapalenia. Znaczący, pozytywny wpływ CBG naukowcy zaobserwowali w przypadku syntazy tlenku azotu. Jest to enzym biorący udział w produkcji tlenku azotu, który jest kluczowy przy powstawaniu uszkodzeń związanych z zapaleniem. Podanie kannabigerolu myszom z nieswoistym zapaleniem jelit obniżyło poziom syntazy tlenku azotu nawet poniżej poziomu kontrolnego, czyli występującego u osobników zdrowych.

Wiele innych badań przeprowadzonych na gryzoniach potwierdza, że CBG redukuje poziom cytokin prozapalnych – cząsteczek inicjujących stan zapalny. Do tej pory brak jednak odpowiedzi na pytanie, czy CBG może wywoływać podobny efekt u ludzi.

Działanie neuroprotekcyjne

Właściwości przeciwzapalne różnorakich związków chemicznych wiązane są często z ich właściwościami przeciwutleniającymi. Co dokładnie oznacza ten termin? Przeciwutleniacze neutralizują wolne rodniki, czyli wysoce reaktywne cząsteczki powstające podczas różnych reakcji chemicznych w komórkach naszego ciała. Nadmiar wolnych rodników prowadzi do wywołania tzw. stresu oksydacyjnego, czego rezultatem mogą być uszkodzenia komórek.

Wyniki badań in vitro sugerują, że przeciwutleniające działanie CBG może chronić przed uszkodzeniami komórki budujące układ nerwowy, w tym astrocyty. Są to komórki glejowe wspierające prawidłowe działanie neuronów. Naukowcy postanowili potraktować astrocyty pochodzące od szczurów związkami mającymi wywołać stres oksydacyjny, a następnie sprawdzali poziom wytwarzanych przez komórki wolnych rodników. Określali również, ile komórek ulegało apoptozie – programowanej śmierci komórki. Okazało się, że CBG wywoływało efekt przeciwutleniający i uchroniło astrocyty przed stresem oksydacyjnym. Ograniczyło proces apoptozy o około 10% w porównaniu do grupy kontrolnej, której zamiast CBG podawany był związek neutralny dla komórek.

Kolejne doświadczenia, tym razem przeprowadzone na gryzoniach, pozwalają żywić nadzieję na to, że CBG może stanowić pomoc w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych. Jedną z nich jest choroba Huntingtona. Powodowana jest ona mutacją genetyczną, która prowadzi do obumierania neuronów, m.in. tych odpowiedzialnych za wykonywanie świadomych ruchów. Podanie CBG myszom z chorobą Huntingtona znacząco poprawiło ich funkcje motoryczne. Pomogło również ochronić niektóre komórki kory mózgowej przed degeneracją oraz wzmocniło aktywność przeciwutleniającą w obrębie mózgu. Tego typu badania, uwzględniające aspekt zarówno molekularny, jak i fizjologiczny (widoczny w funkcjonowaniu zwierząt), dają podstawy do prowadzenia dalszych studiów w temacie neuroprotekcji.

Obniżanie ciśnienia śródgałkowego

Już w 1971 r. zaobserwowano, że palenie konopi redukuje ciśnienie śródgałkowe. Przez kolejne lata prowadzono badania, których wyniki wykazały, że to THC może przyczyniać się do tego efektu. Niestety związek ten może też wywoływać niekorzystne zmiany w obrębie gałki ocznej. Czy takim wypadku inne kannabinoidy mogą również przyczyniać się do obniżenia ciśnienia w gałce ocznej, ale bez wywołania skutków ubocznych? Badania układu optycznego często przeprowadza się na kotach. Podobnie było w przypadku pracy, w której opisano działanie CBG na ciśnienie śródgałkowe Zwierzętom przez dziewięć dni podawano środek zawierający CBG w różnych stężeniach. Okazało się, że już pierwsza dawka obniżyła ciśnienie śródgałkowe, a efekt ten był wzmocniony poprzez stosowanie CBG przez kolejne dni. Nie dopatrzono się ponadto skutków ubocznych. Także badanie przeprowadzone na gryzoniach potwierdziło, że CBG nie wywołuje w obrębie gałki ocznej niepożądanych efektów charakterystycznych dla innych kannabinoidów.

Wpływ na skórę

Okazuje się CBG może poprawiać nie tylko funkcjonowanie naszego ciała, ale także jego wygląd. A dokładnie wygląd naszej skóry. W jednym z badań naukowcy przeprowadzili doświadczenia na sebocytach, czyli komórkach budujących gruczoły łojowe. Zwiększona aktywność tych komórek oraz idąca za tym nadmierna produkcja sebum jest jednym z objawów łojotoku, który przyczynia się do powstawania zmian trądzikowych. Niedostateczna aktywność gruczołów łojowych prowadzi natomiast do suchości skóry. Badacze odkryli, że CBG stymuluje produkcję lipidów w sebocytach i jednocześnie hamuje wytwarzanie cząsteczek prozapalnych w tych komórkach. Na tej podstawie autorzy wysnuli wniosek, że CBG mogłoby być skuteczne w niwelowaniu suchości skóry.

Na szczęście naukowcy nie zatrzymali się w temacie oddziaływania CBG na skórę na badaniach in vitro i przeprowadzili testy kliniczne z udziałem ludzi. 20 uczestników musiało przez okres 2 tygodni nakładać na skórę serum zawierające 0,1% CBG lub placebo. Badani nakładali serum w miejsce na skórze, które było wcześniej podrażnione detergentem. Okazało się, że zastosowanie CBG znacznie ograniczyło utratę wody w naskórku oraz zauważalnie zmniejszyło zaczerwienienie w porównaniu do placebo. Wyniki tych badań sugerują, że kosmetyki zawierające CBG mogłyby być stosowane w łagodzeniu podrażnień skóry.

Pomoc przy nowotworach

U osób korzystających z Cannabis sativa często obserwuje się zwiększony apetyt. Do tej pory to działanie przypisywano obecności w konopiach THC. Okazuje się, że CBG może wywoływać podobny efekt, jak wykazały doświadczenia przeprowadzone na szczurach. Co ciekawe, zastosowanie CBG u zwierząt laboratoryjnych przeciwciałało utracie apetytu oraz utracie masy ciała po podaniu im cispaltyny – leku stosowanego w chemioterapii nowotworów.

Oprócz pobudzania apetytu, CBG może też łagodzić mdłości, co sugerują wyniki badań przeprowadzonych na ryjówce domowej – niewielkim ssaku występującym w Azji. Dodatkowo związek ten może też działać przeciwbólowo. Nic więc dziwnego, że naukowcy zaczęli patrzeć na ten związek jak na potencjalny środek wspomagający funkcjonowanie osób zmagających się z nowotworami. A jak CBG radzi sobie z samymi komórkami nowotworowymi? Wyniki eksperymentów in vitro pokazały, że związek ten hamuje na przykład wzrost komórek czerniaka oraz komórek raka sutka. Dodatkowo ogranicza żywotność komórek wyizolowanych z glejaka – najbardziej złośliwego nowotworu mózgu.

Czy warto zainwestować w produkty z CBG?

Choć ich wyniki wydają się obiecujące, badania nad działaniem CBG to wciąż raczkująca dziedzina. Nie wspominając już o badaniach klinicznych z udziałem ludzi. Dotychczasowe prace naukowców dają jednak nadzieję na to, że CBG może korzystnie wpływać na ludzki organizm. Oczywiście do wyników tych należy podejść z odpowiednim dystansem, gdyż są to głównie badania z wykorzystaniem modeli zwierzęcych. A te, choć dają cenne wskazówki co do działania różnego rodzaju substancji, nieco się jednak różnią od organizmu człowieka. Być może w przyszłości CBG będzie stosowany jako standardowy środek całościowo wzmacniający, ale dziś za wcześnie, by to prognozować. Czy warto więc sięgnąć po produkty z tym związkiem? Odpowiedź jest prosta: to nasza decyzja. Sami możemy wypróbować CBG i przekonać się o jego działaniu.