Środki stymulujące - zastrzyk energii "na kredyt"

Stymulanty to grupa substancji psychoaktywnych, które działają pobudzająco, zwiększając aktywność układu współczulnego lub ośrodkowego układu nerwowego. Niektóre dodatkowo powodują euforię. Za każdą nadwyżkę energetyczną trzeba słono płacić, mimo to chętnych nie brakuje. W przypadku kokainy rygorystyczna polityka narkotykowa skupiona na karaniu okazała się nieskuteczna. W czym rzecz? I jak zmieniało się nasze podejście do środków stymulujących na przestrzeni lat?

Najbardziej popularnymi stymulantami są nikotyna i kofeina, o których pisaliśmy wcześniej. Klasyczną małą czarną i papieroska zamienić można jednak na coś mocniejszego. Zdarzało się to zarówno artystom, przywódcom państw, jak i „kurom domowym”. Skupmy się więc na chwilę nad kokainą, amfetaminą i najłagodniejszą z nich – efedryną.

Jak działa efedryna?

Ta ostatnia działa bezpośrednio na układ współczulny oraz powoduje uwalnianie noradrenaliny. Wpływa też na hormony tarczycowe, m.in. przyśpieszając uwalnianie tłuszczu z komórek i działając pobudzająco na układ nerwowy. Pod względem budowy jest podobna do amfetaminy. Wykazuje jednak krótsze i łagodniejsze działanie. Właśnie dzięki tym właściwościom efedrynę można z powodzeniem kupić w Internecie jako środek wspomagający dla sportowców. Często w opisach takich produktów jest mowa o naturalnym pochodzeniu tej substancji. To prawda.

Efedryna znajduje się w roślinie zwanej ephedra vulgaris. Czystą formę wyekstrahowano pod koniec XIX wieku, by walczyć z astmą oskrzelową. Sama roślina była wykorzystywana w medycynie naturalnej przez co najmniej kilka tysięcy lat. Obecnie coraz częściej odchodzi się od leczenia efedryną, zastępując ją łagodniejszymi środkami, które nie powodują efektu pobudzającego. Jednak ciągle jeszcze można ją spotkać w niektórych preparatach przeciwkaszlowych i, wspomnianych już wcześniej, środkach dla sportowców. Kulturyści sięgają po nią przed zawodami i w trakcie diety redukcyjnej, mającej na celu pozbycie się tkanki tłuszczowej. Co ciekawe popularna wśród nich jest mieszanka efedryny z kofeiną i aspiryną. Taka kombinacja maksymalizuje spalanie tłuszczów. Warto jednak podkreślić, że do skutków ubocznych regularnego używania efedryny należą m.in. bezsenność, rozdrażnienie, potliwość. A tolerancja przy jej dłuższym stosowaniu szybko rośnie.

Jak działa kokaina?

Dużo mocniejsza, ale i bardziej inwazyjna, jest kokaina – również organiczny związek chemiczny pozyskiwany z liści krasnodrzewu pospolitego, który pierwotnie występował w Andach. Jeśli chodzi o jej wpływ ogólnoustrojowy, to działa głównie na noradrenalinę i dopaminę, hamując ich wychwyt zwrotny. Skutkuje to m.in. wzrostem ciśnienia tętniczego i silnym skurczem naczyń krwionośnych oraz tak pożądanym pobudzeniem czy uczuciem euforii. Przedawkowanie, co warto podkreślić, może powodować depresję ośrodka oddechowego w pniu mózgu. Długotrwałe używanie prowadzi do szybkiego uzależnienia psychicznego, miażdżycy i choroby wieńcowej. Jednak nie zawsze o tym wiedziano. Pierwotnie liście koki były żute po to, by zwiększyć wytrzymałość wojowników wśród ludów koczowniczych Peru. Pierwszy zakaz używania i uprawy koki wprowadzili tam Hiszpanie w XVI w., jednak przepis nie był respektowany. Przez wieki narkotyk ten był zachwalany lub tępiony w zależności od mody, ale ciekawostką jest, że np. Zygmunt Freud był jego wielkim entuzjastą i napisał nawet piosenkę chwaląca pod niebiosa walory kokainy. W liberalnych warunkach doczekała się mieszanek z alkoholem czy w postaci czekolady. Jednak do opinii publicznej szybko zaczęła docierać prawda o niebezpieczeństwach związanych z tą substancją. Dziś nadal jest narkotykiem przynoszącym miliardowe zyski.

Jak działa amfetamina?

Trzecią i ostatnią substancją pobudzającą, o której chcemy tu wspomnieć, jest amfetamina. Ten stymulant po dostaniu się do organizmu hamuje wychwyt zwrotny dopaminy i noradrenaliny, a przy tym nasila uwalnianie tych neuroprzekaźników, zwiększając koncentrację i wyostrzając funkcje poznawcze. Amfetamina dodatkowo działa też na obszar górno-boczny kory przedczołowej, wpływając na cykl snu i czuwania oraz hamuje apetyt.

Pochodną amfetaminy zwaną fenylopropanolaminą wyekstrahowano w 1887 roku w Stanach Zjednoczonych. Niecałe 30 lat później uzyskano siarczan amfetaminy, który niedługo potem trafił do masowej produkcji. Jej syntetyczna forma szybko znalazła zastosowanie w wojsku. Szacuje się, że w czasie II Wojny Światowej żołnierze zażyli około 2 milionów tabletek z tą substancją. Była ona standardowym elementem ekwipunku każdego amerykańskiego piechura. Użycie tego typu środków w armii spowodowało epidemię depresji maniakalnej wśród weteranów wojennych. Mimo to jeszcze w latach 60. substancje na bazie amfetaminy były sprzedawane jako popularne środki odchudzające. Dziś amfetamina pozostaje zakazaną przez prawo, co nie przeszkadza jej istnieć w podziemnym obiegu.

„Nie zaciągaj kredytu”

Lata 90. i kultura techno to ostatni spory skok popularności stymulantów. Obecny stan wiedzy pozwala nam łatwo ocenić zagrożenia i szanse związane z tą grupą substancji i jasno pokazuje, jak ważna jest ostrożność w używaniu każdej z nich.

Choć człowiek od zawsze marzył o zwiększeniu swojej wydolności psycho-fizycznej, trzeba pamiętać, że użycie do tego celu wymienionych stymulantów wiązać się będzie z niebezpiecznymi skutkami. O wiele bardziej wartościowe jest codzienne dbanie o zdrowy tryb życia i czerpanie energii np. z aktywności fizycznej.

NATURALNA STYMULACJA

Jeśli szukasz sposobu na zwiększenie zapasu energii i natychmiastowe pobudzenie, polecamy Ci ZEN-CAFE™ MAX. Inteligentna kofeina zapewnia długotrwałą, równomiernie rozłożoną w czasie stymulację bez uczucia nadpobudliwości czy jakiegokolwiek napięcia.