Więzienie własnych myśli: Neurobiologiczne mechanizmy depresji

Naukowcy odkryli, sposób w jaki stan depresyjny zmienia reakcję mózgu na pozytywne i negatywne bodźce. Badanie wykazało, modyfikacje aktywności neuronów w ciele migdałowatym, promując aktywność neuronów kodujących bodźce negatywne.

Zaburzenia depresyjne coraz częściej stanowią przyczynę niesprawności i niezdolności do pracy. Jest także jednym z najczęściej występujących obecnie zaburzeń psychicznych. Nie bez powodu nazywana „chorobą cywilizacyjną”. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na depresję choruje 280 mln ludzi na świecie (około 3,8% populacji).

Najczęściej wymienianym objawem depresji jest pesymistyczne myślenie, które przedkłada się na obniżenie poczucia własnej wartości. Osoby te są przeświadczone o swojej bezwartościowości i byciu niepotrzebnym, prowadząc do rozwoju i utrzymywania się objawów depresyjnych. Postrzeganie otaczającego świata, zapamiętane chwile z życia są przepuszczane przez swoisty filtr własnych emocji. Badania pod kątem depresji skupiają się wokół układu limbicznego, który reguluje zachowania związane z emocjami i bierze udział w procesach zapamiętywania oraz motywacji. Szczególnie interesującą jego strukturą jest ciało migdałowate. To właśnie ono jest najsilniej związane z reakcjami emocjonalnymi na pojawiające się bodźce. Jego kluczowa rola w odczuwaniu lęku i agresji, a także regulacji emocji, sprawiają, że ta struktura jest poddawana intensywnym badaniom pod kątem zaburzeń depresyjnych.

Jedno z badań nad ciałem migdałowatym prowadził zespół naukowców z Instytutu Pasteura i CNRS, we współpracy z psychiatrami z GHU Paris Psychiatry & Neuroscience, INSERM i CEA – Sacley. Analizowali aktywność neuronalną w ciele migdałowatym podczas epizodów depresyjnych. Badacze szczególną uwagę poświęcili aktywności neuronów obwodu ciała migdałowatego, które przypisują bodźcom wartości dodatnie (pozytywne) bądź ujemne (negatywne). Otrzymane wyniki sugerują, że podczas stanu depresyjnego, neurony zaangażowane w kodowanie pozytywnych bodźców są mniej aktywne niż w grupie kontrolnej, podczas gdy neurony kodujące bodźce negatywne są znacznie bardziej aktywne. Zmiana aktywności neuronów wpływa na percepcję bodźców ze środowiska. Te pozytywne – przyjemne zdają się być mniej atrakcyjne, co napędza negatywne postrzeganie świata, które jest powszechne w zaburzeniach depresyjnych.

Podobne negatywne uprzedzenie zaobserwowano zarówno u ludzi cierpiących na depresję, jak i u zwierząt modelowych. Myszy z depresją wykazywały zachowania charakterystyczne dla tego zaburzenia, między innymi unikały nowych miejsc i bodźców. Podobnie jak pacjenci, wykazywały negatywną reakcję na bodźce, które normalnie uważałyby za przyjemne. Co istotne, badacze zdołali częściowo odwrócić te negatywne efekty poprzez stymulację neuronów odpowiedzialnych za odczuwanie przyjemności. Nowe badania sugerują, że poprzez przywrócenie prawidłowej aktywności tych obwodów można łagodzić objawy depresji i poprawiać jakość życia pacjentów.

W przyszłości warto zbadać, jak leki przeciwdepresyjne wpływają na aktywność neuronów w ciele migdałowatym. Odkrycie wspólnego mechanizmu behawioralnego i neuronalnego dla różnych leków przeciwdepresyjnych mogłoby znacząco przyczynić się do udoskonalenia terapii depresji oraz przyczynić się do opracowania nowych, bardziej skutecznych terapii zarówno dla depresji, jak i dla zaburzeń afektywnych dwubiegunowych.