Tajemnice mózgu

Wyobraź sobie, że patrzysz przed siebie, a w twoim polu widzenia pojawiają się migoczące punkty, przypominające wirujące płatki śniegu. Brzmi magicznie? Nie dla osób doświadczających zjawiska śniegu optycznego. Na czym tak właściwie ono polega? Śnieg optyczny jest zjawiskiem neurologicznym, zaburzeniem przetwarzania informacji wzrokowej docierającej do mózgu. Ma postać licznych, małych, migoczących punktów w polu widzenia [1]. Można powiedzieć, że osoby doświadczające śniegu optycznego widzą obraz przypominający śnieżenie na telewizorze kineskopowym lub migoczące płatki śniegu.

Jednym z ciekawszych zjawisk związanych z percepcją wzrokową są iluzje optyczne.  Wykorzystują one ograniczenia funkcjonowania naszego mózgu, by doprowadzić do błędnej interpretacji tego, co widzimy. Iluzje fascynowały ludzi od wieków, stanowiąc zagadkę i pokazując zawiłości ludzkiego procesu widzenia. Wykorzystywane są one także dzisiaj, a rozwój technologii komputerowych pozwala tworzyć je w nowej, dynamicznej formie.

Światło niebieskie jest naturalnym składnikiem spektrum światła słonecznego. Odgrywając ważną rolę w regulacji rytmu dobowego, wpływa na poziom energii, nastrój oraz jakość snu. Z jednej strony jego nadmiar, szczególnie wieczorem, może znacznie zaburzyć produkcję i wydzielanie melatoniny, negatywnie wpływając na ilość oraz jakość snu. Z drugiej strony świadome korzystanie z światła niebieskiego może przynieść wiele korzyści zdrowotnych.

Proces widzenia jest niezwykle złożony. Powstawanie obrazu na siatkówce oka to tylko jeden z jego elementów. Cała reszta to przetwarzanie informacji wzrokowej przez mózg. Osoby z uszkodzeniem mózgu, a przede wszystkim kory wzrokowej, mimo zdrowych, prawidłowo działających oczu, mogą mieć trudności z przetwarzaniem wrażeń wzrokowych i doświadczać zjawisk takich jak: ślepowidzenie, agnozja czy zaniedbywanie wzrokowe.

Według doniesień naukowych, wykorzystywanie smartfonów do chwilowego oderwania się od pracy umysłowej uniemożliwia mózgowi efektywną regenerację i może pogarszać jego wydajność.

Choroba Alzheimera to forma demencji, która prowadzi do stopniowego pogarszania się funkcji poznawczych, utrudniając w efekcie codzienne życie. Złożona geneza tego schorzenia stanowi wyzwanie dla opracowania skutecznego leku, dlatego badacze z całego świata koncentrują się na poznaniu jego mechanizmów.

Toksyna botulinowa, zwana także jadem kiełbasianym lub botoxem, to neurotoksyczna substancja wytwarzana przez bakterie Clostridium botulinum. W zależności od dawki jej działanie na organizm człowieka może być terapeutyczne lub silnie trujące. Medycyna od końca lat 70. XX wieku wykorzystuje właściwości tego związku chemicznego. Najbardziej znanym zastosowaniem jest niwelowanie zmarszczek mimicznych. Umożliwiający osiągnięcie tego efektu mechanizm działania botuliny polega na trwałym zablokowaniu wydzielania acetylocholiny w zakończeniach nerwowych zaopatrujących mięśnie. Włókna mięśniowe ulegają rozluźnieniu, co wygładza bruzdy pojawiające się na powierzchni skóry. Po upływie kilku miesięcy wytwarzane są nowe zakończenia nerwowe i efekt botoxu zanika.

Większość informacji z otoczenia odbieramy za pośrednictwem zmysłu wzroku. Mamy dwoje oczu, każde wyposażone w porządny zestaw fotoreceptorów zlokalizowanych na siatkówce. To one zbierają dane o natężeniu i barwie światła w każdym punkcie otaczającego nas środowiska i wysyłają je nerwem wzrokowym do mózgu.

Naukowcy odkryli, sposób w jaki stan depresyjny zmienia reakcję mózgu na pozytywne i negatywne bodźce. Badanie wykazało, modyfikacje aktywności neuronów w ciele migdałowatym, promując aktywność neuronów kodujących bodźce negatywne.

Środki przeciwbólowe są dziś najczęściej używaną (i nadużywaną) grupą leków. Współczesne podejście do zdrowia, wraz z agresywnym lobby farmaceutycznym, stawia na leczenie objawowe. Przez to wielu z nas bezrefleksyjnie łyka 'bezpieczne' leki dostępne bez recepty pod byle pretekstem. Tym bardziej więc warto poświęcić kilka słów na omówienie rodzajów i sposobu działania współczesnych leków przeciwbólowych.