~ BAZA WIEDZY ~

Relaks to stan, który często traktujemy jako naturalną przerwę między zadaniami. Zwalniamy, siadamy wygodniej, myśli przestają gnać, a ciało wyraźnie puszcza napięcie. Jednak z neurofizjologicznego punktu widzenia odpoczynek jest jednym z najbardziej złożonych i intensywnych procesów regulacyjnych. W czasie relaksu mózg przestawia się na odmienny tryb pracy: harmonizuje aktywność sieci neuronalnych, porządkuje informacje, stabilizuje rytmy mózgowe i pozwala zachować neurochemiczną równowagę. Nie jest to bynajmniej bezczynność, ale raczej dynamiczna reorganizacja, od której zależy pamięć, odporność na stres, kreatywność, a w szerszym kontekście również zdrowie całego organizmu.

Kawa jest bez wątpienia najpopularniejszym napojem, po który sięgają ludzie potrzebujący solidnej dawki energii. Filiżanka espresso nierzadko potrafi w kilka minut zamienić zaspane spojrzenie w spojrzenie człowieka gotowego podbić świat. Problem zaczyna się wtedy, kiedy kofeina staje się jedynym sposobem na pobudzenie mózgu. Jeśli dzień bez kawy wydaje się nie do przeżycia, warto przekonać się o tym, że nasz układ nerwowy potrafi generować energię sam z siebie – bez szczególnego dopingu.

Katechiny to grupa związków, które zaliczamy do polifenoli, a dokładniej – do flawanoli. Są to substancje, które w swojej budowie mają coś na kształt rdzenia, przypominającego pierścień flawonowy. Spotkamy je w naturze w dwóch formach: jako pojedyncze molekuły, zwane aglikonami oraz jako związki złożone, nazywane taninami. Podstawową strukturę flawanoli tworzy 15 atomów węgla, które układają się w specyficzny sposób (C6-C3-C6). Istnieją różne modyfikacje pierścienia heterocyklicznego katechin, które prowadzą do powstania wielu innych związków. W tej grupie znajdują się m.in.: (-)-epikatechina, (-)-epigalokatechina, a także ich galusany, które są bardziej złożonymi formami tej substancji [1].

Dieta to kluczowy aspekt naszego życia, który nie tylko pozwala kontrolować masę ciała, czy redukować ryzyko wystąpienia chorób związanych z układem pokarmowym, ale warunkuje także przebieg niemal wszystkich procesów fizjologicznych zachodzących w naszym organizmie. Nie jest więc zaskoczeniem, że spożywany przez nas pokarm ma diametralne znaczenie w prawidłowym funkcjonowaniu mózgu (co jest możliwe tylko, gdy jest on dobrze odżywiony, ma zapewniony stały dopływ krwi, a wraz z nią tlenu). W momencie, gdy komórki mózgu nie są odpowiednio zaopatrywane w składniki odżywcze, pojawiają się problemy natury neurofizjologicznej, znacznie obniżające jakość życia. Można zaliczyć do nich: nerwowość, zwątpienie, brak koncentracji, przygnębienie, stany lękowe, zmęczenie umysłowe, kłopoty ze snem i wiele innych. Kluczem w prawidłowym odżywianiu mózgu jest dostarczanie odpowiedniej ilości węglowodanów (źródła energii), białek (tworzących strukturę mózgu) i tłuszczów (warunkujących neurotransmisję i produkujących energię), jak również witamin i minerałów (stanowiących kofaktory i modulatory wielu reakcji np. syntezy neuroprzekaźników).

Nie chodzi tu oczywiście o sytuację, gdy nie możemy pozbyć się z głowy usłyszanej rano, natrętnej melodii. To nasze neurony - zmieniające swą aktywność, produkujące neuroprzekaźniki, czy wreszcie podrygujące wesoło w rytm zmieniającego się potencjału czynnościowego - tworzą orkiestrę, od której zgrania naprawdę wiele zależy. A kto lub co tym wszystkim dyryguje?

W grudniu grzyby kojarzymy przede wszystkim z wigilijną kapustą. Warto jednak pamiętać, że wiele ich ma udowodnione naukowo korzystne działanie na nasz organizm. Mogą one na przykład obniżać poziom cholesterolu czy regulować ciśnienie krwi.

Od wielu lat w przestrzeni publicznej utrzymuje się przekonanie, że wykonanie 10 tysięcy kroków dziennie to klucz do utrzymania dobrej kondycji zdrowotnej. W erze aplikacji mobilnych, które umożliwiają monitorowanie każdego kroku, coraz większą wagę przykłada się do osiągnięcia tej magicznej liczby. Ale czy rzeczywiście brak przekroczenia tej granicy oznacza brak korzyści dla zdrowia? Skąd w ogóle wzięła się ta liczba? I czy mniejsza liczba kroków także może wpłynąć pozytywnie na nasz organizm?

"Witaminy i minerały są bardzo ważne dla naszego organizmu, ponieważ potrzebuje ich do prawidłowego funkcjonowania". To właśnie najczęściej przychodzi nam do głowy, kiedy chcemy uzasadnić potrzebę przyjmowania witamin. Witamina D i wapń są na mocne kości, witamina C jest na odporność, biotyna na ładne włosy, żelazo na krew, magnez na stres. A reszta… Reszta też jest bardzo potrzebna. Niewątpliwie jest to prawda, nawet jeśli w wielkim uogólnieniu. Witaminy, a także makro- i mikroelementy pełnią bowiem funkcje kofaktorów wielu enzymów, których prawidłowa aktywność istotnie jest niezbędna do właściwej pracy wszystkich ważnych narządów.

Czy zdarzyło Ci się zrelaksować czując zapach świeżo zerwanej lawendy? Dlaczego woń kwiatów na łące przynosi ukojenie i nostalgię? Otaczający nas świat jest pełen zapachów, które potrafią oddziaływać nie tylko na nasze zmysły, ale także wpływać na emocje i nastrój. Olejki eteryczne od dawna są wykorzystywane w aromaterapii do poprawy samopoczucia psychicznego. Dzięki bogactwu zapachów i właściwościom terapeutycznym są one jednym z najskuteczniejszych narzędzi w walce z obniżonym nastrоjem, stresem i niepokojem.

Ludzie od stuleci wykorzystywali dary natury, by leczyć rozmaite dolegliwości i schorzenia organizmu. Rozwój nowoczesnej medycyny sprawił, że nastąpił rozkwit syntetycznych leków i suplementów diety, a zastosowanie surowców roślinnych znacznie zmalało. W ostatnim czasie obserwuje się coraz częstszy powrót do tradycji ziołolecznictwa. Konsumenci chętniej sięgają po suplementy z dodatkiem roślin leczniczych. Należą do nich m.in. grzyby adaptogenne.