~ PUBLICYSTYKA ~

Środki stymulujące - zastrzyk energii "na kredyt"

Stymulanty to grupa substancji psychoaktywnych, które działają pobudzająco, zwiększając aktywność układu współczulnego lub ośrodkowego układu nerwowego. Niektóre dodatkowo powodują euforię. Za każdą nadwyżkę energetyczną trzeba słono płacić, mimo to chętnych nie brakuje. W przypadku kokainy rygorystyczna polityka narkotykowa skupiona na karaniu okazała się nieskuteczna. W czym rzecz? I jak zmieniało się nasze podejście do środków stymulujących na przestrzeni lat?

Kiedy mózg buja w obłokach...

Przez większą część naszego życia jesteśmy zanurzeni głęboko w wewnętrznym monologu, który William James nazywał "strumieniem świadomości". Każdy, kto kiedykolwiek spróbował skupić i utrzymać uwagę tylko i wyłącznie na oddechu wie, że umysł z rzadka na to pozwala, gdyż jest zbyt zajęty produkowaniem jednej myśli za drugą. Czasem jesteśmy skupieni, a czasem rozproszeni. Zespół naukowców z Uniwersytetu Berkeley w Kalifornii odkrył, jak na podstawie fal mózgu zmierzyć przepływ myśli. Rezultaty jego badania zostały opublikowane w prestiżowym czasopiśmie "Proceedings of the National Academy of Sciences".

Prawidłowe BMI nie jest wyznacznikiem zdrowia przy znikomej aktywności fizycznej

Amerykańscy naukowcy z University of Florida wzięli pod lupę zdrowie osób, które mają prawidłową masę ciała, jednak nie prowadzą wystarczająco aktywnego trybu życia. Dowiedziono, że konsekwencją bardzo niskiego poziomu aktywności ruchowej, nawet pomimo szczupłej sylwetki, jest znaczny wzrost ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. U takich osób prawdopodobieństwo wystąpienia tego typu schorzeń jest takie samo, jak u cierpiących z powodu nadwagi.

Dwie godziny na łonie natury - absolutne minimum dla zdrowia

Coraz więcej ludzi mieszka w miastach. W 1800 roku, jeszcze zanim rozpoczęła się rewolucja przemysłowa, odsetek osób zamieszkujących tereny miejskie wynosił w Europie 8-13%, a na całym świecie zaledwie 2,4%. Uprzemysłowienie pociągnęło za sobą dynamiczny wzrost tego odsetka. W 2007 roku więcej niż połowa wszystkich ludzi na świecie mieszkała w miastach. W Polsce w 2018 roku było to 60,1%. Szacuje się, że do 2025 roku na terenach wiejskich zostanie na całym świecie zaledwie 37% ludzi. Wzrasta także liczba miast, w których liczba mieszkańców przekracza 1 milion. W 1950 roku było ich 83, zaś w 2007 - aż 470. Powstają także megamiasta, w których liczba ludności w całym zespole miejskim przekracza 10 milionów. W 2016 roku było ich 47. Skupiały one w sumie ponad 813 mln ludzi, co stanowi ponad 1% populacji całego świata. W największym, Tokio, mieszkało ponad 38 mln osób.

Owoce sezonowe w walce z demencją

Hipokrates powiedział kiedyś “Niech pożywienie będzie lekarstwem, a lekarstwo pożywieniem”. Dziś mamy środki do tego, żeby stwierdzić, że niektóre pokarmy rzeczywiście zawierają składniki, które pomagają utrzymać organizm w dobrej kondycji. Zespół naukowców z Jean Mayer USDA Human Nutrition Research Center on Aging (USDA HNRCA) na Uniwersytecie Tufts przyjrzał się skutkom spożywania żywności bogatej we flawonoidy.

Bezbłędny nerw błędny

Wiązki nerwu błędnego niczym autostrada błyskawicznie przenoszą informacje z większości narządów wewnętrznych prosto do mózgu. Te sygnały odgrywają decyzyjną rolę w zarządzaniu poziomem napięcia nerwowego. Twój poziom zdenerwowania - lub spokoju - zależy bezpośrednio od aktywności nerwu błędnego. Dobra wiadomość brzmi: za pomocą kilku prostych ćwiczeń możemy świadomie wpływać na działanie tego nerwu, a tym samym na funkcjonowanie całego organizmu! Jak to zrobić? Właśnie o tym jest ten tekst.

Kreatywność i szaleństwo - czy to zawsze idzie w parze?

Seneka Młodszy w swoich listach pisał: “Nie było prawdziwego geniuszu bez domieszki szaleństwa”. Ten pogląd, szczególnie w odniesieniu do artystów, wciąż jest popularny. Dzięki temu w naszej kulturze utrwalił się mit ekscentrycznego twórcy, który za swoją kreatywność płaci niestabilnością psychiczną. Biografie znanych pisarzy czy plastyków zdają się to tylko potwierdzać. Bo jak inaczej wytłumaczyć fakt, że 23 grudnia 1888 roku Vincent van Gogh odciął sobie dolną część ucha i zaniósł ją do domu publicznego? Zdaniem wielu tylko szaleństwo mogło też skłonić Kafkę do spalenia wszystkich swoich rękopisów tuż przed śmiercią.

Co robi śpiący mózg?

Przesypiamy niemal jedną trzecią naszego życia. Lecz co właściwie dzieje się, kiedy śpimy? Do połowy XX wieku większość ludzi uważała sen za stan pasywny, w którym ciało i umysł są "wyłączone". Jednak wyniki współczesnych badań naukowych dowodzą, że w trakcie snu zachodzi cała gama procesów niezbędnych by utrzymać organizm przy życiu. Co więcej, mają one bezpośrednie przełożenie na jakość życia - wpływają bowiem na zdrowie fizyczne i psychiczne. Warto więc wiedzieć więcej o tym jak działa sen.

Konopie - cenny surowiec czy kontrowersyjna używka?

Przez jednych uważane za niebezpieczny narkotyk inicjacyjny, dla innych cudowny lek. Co takiego jest w konopiach, że w ostatnich latach stały się jedną z najbardziej kontrowersyjnych roślin? I jak dokładnie wpływa na nasz organizm zarówno sama substancja, jak i sposób jej zażywania? Czas przyjrzeć się nieco bliżej temu zjawisku.

Czy uczyć dzieci ironii?

Wyobraź sobie, że gotujesz obiad. Na kuchence masz kilka garnków i patelnię. W pewnym momencie zza okna słyszysz jakiś dziwny dźwięk. Wyglądasz, żeby zobaczyć, co się dzieje. Obserwujesz otoczenie o kilka sekund za długo. Zawartość największego garnka kipi, kotlet na patelni przypala się. Rzucasz się, by ratować potrawy, ale dla części z nich jest już za późno. Być może mruczysz pod nosem jakieś przekleństwo. Wtedy do kuchni wchodzi Twoje pięcioletnie dziecko i pyta: "Jak ci idzie?" "Ależ wprost cudownie!" - odpowiadasz. Rzucasz przelotne spojrzenie na twarz dziecka i zauważasz, że maluje się na niej wyraz bezbrzeżnego zdumienia. Zastanawiasz się, dlaczego. Ale już po chwili rozumiesz, że to z powodu użytej przez Ciebie ironii. Twoja mina, zirytowany ton głosu, chaotyczna krzątanina i zapach spalenizny w najmniejszym stopniu nie pasują do treści Twoich słów. Nic dziwnego, że pięcioletni maluch mógł nie zrozumieć, dlaczego tak mówisz.