Jeśli chodzi o zapamiętywanie i zapominanie informacji, najczęściej interesuje nas tylko ten pierwszy temat. Skupiamy się na tym, żeby zapamiętać jak najwięcej i na jak najdłuższy czas. Pomijamy przy tym ten drugi aspekt pamięci, jakim jest właśnie proces usuwania zbędnych danych, które zaśmiecałyby tylko miejsce na naszym “twardym dysku”. A jednak naukowcy dochodzą do wniosku, że i to zjawisko jest bardzo interesujące, a jego mechanizm skomplikowany.
Naukowcy od dawna zastanawiali się, w jaki sposób ludzki mózg rozpoznaje różne obiekty i przyporządkowuje je do poszczególnych kategorii. Wiadomo, że u każdego człowieka obszar aktywowany pod wpływem obrazu ludzkiej twarzy znajduje się w tym samym miejscu. Podobnie rzecz ma się, jeśli chodzi o mowę. Badania przeprowadzone z wykorzystaniem małp jako organizmu modelowego wykazały, że u gdy bardzo młode osobniki miały częsty kontakt z jakimiś obiektami, w obszarze ich kory wzrokowej pojawiała się grupa wyspecjalizowanych neuronów reagujących silnym pobudzeniem na widok przedmiotów z tej kategorii.
Widzą dźwięki w kolorze, smakują słowa, czują dotykiem zapachy, są odmienni, wyjątkowi, a według siebie zwyczajni i przeciętni. Mowa o synestetykach, czyli osobach dotkniętych synestezją - synergią zmysłów. Jest to stan lub zdolność, w której doświadczenia jednego zmysłu (np. słuchu) wywołują również doświadczenia charakterystyczne dla pozostałych zmysłów. Na przykład: słuchanie muzyki wywołuje piękną, barwną wizualizację każdego dźwięku (chromestezja), smutek ma pusty błękitny zapach, a muzyka może smakować od musu bananowego, aż po odchody nietoperza. Przypuszcza się, że ze zjawiskiem synestezji związana jest zagadka powstania mowy.
Przez większą część naszego życia jesteśmy zanurzeni głęboko w wewnętrznym monologu, który William James nazywał "strumieniem świadomości". Każdy, kto kiedykolwiek spróbował skupić i utrzymać uwagę tylko i wyłącznie na oddechu wie, że umysł z rzadka na to pozwala, gdyż jest zbyt zajęty produkowaniem jednej myśli za drugą. Czasem jesteśmy skupieni, a czasem rozproszeni. Zespół naukowców z Uniwersytetu Berkeley w Kalifornii odkrył, jak na podstawie fal mózgu zmierzyć przepływ myśli. Rezultaty jego badania zostały opublikowane w prestiżowym czasopiśmie "Proceedings of the National Academy of Sciences".
Seneka Młodszy w swoich listach pisał: “Nie było prawdziwego geniuszu bez domieszki szaleństwa”. Ten pogląd, szczególnie w odniesieniu do artystów, wciąż jest popularny. Dzięki temu w naszej kulturze utrwalił się mit ekscentrycznego twórcy, który za swoją kreatywność płaci niestabilnością psychiczną. Biografie znanych pisarzy czy plastyków zdają się to tylko potwierdzać. Bo jak inaczej wytłumaczyć fakt, że 23 grudnia 1888 roku Vincent van Gogh odciął sobie dolną część ucha i zaniósł ją do domu publicznego? Zdaniem wielu tylko szaleństwo mogło też skłonić Kafkę do spalenia wszystkich swoich rękopisów tuż przed śmiercią.
Wyobraź sobie, że gotujesz obiad. Na kuchence masz kilka garnków i patelnię. W pewnym momencie zza okna słyszysz jakiś dziwny dźwięk. Wyglądasz, żeby zobaczyć, co się dzieje. Obserwujesz otoczenie o kilka sekund za długo. Zawartość największego garnka kipi, kotlet na patelni przypala się. Rzucasz się, by ratować potrawy, ale dla części z nich jest już za późno. Być może mruczysz pod nosem jakieś przekleństwo. Wtedy do kuchni wchodzi Twoje pięcioletnie dziecko i pyta: "Jak ci idzie?" "Ależ wprost cudownie!" - odpowiadasz. Rzucasz przelotne spojrzenie na twarz dziecka i zauważasz, że maluje się na niej wyraz bezbrzeżnego zdumienia. Zastanawiasz się, dlaczego. Ale już po chwili rozumiesz, że to z powodu użytej przez Ciebie ironii. Twoja mina, zirytowany ton głosu, chaotyczna krzątanina i zapach spalenizny w najmniejszym stopniu nie pasują do treści Twoich słów. Nic dziwnego, że pięcioletni maluch mógł nie zrozumieć, dlaczego tak mówisz.
Usiądź. Zamknij oczy. Uwolnij napięcie z dłoni, ramion i szyi. Rozluźnij zaciśnięte powieki, zmarszczone czoło. Pozwól, by siła grawitacji przygwoździła Twoje ciało do podłoża. Pozwól mu na bezwładność; jest tak ciężkie, że nie masz siły go podnieść. Usłysz i poczuj swój oddech. Gdzie ma swój początek, gdzie koniec. Skąd właściwie pochodzi? Zauważ podmuch wiatru wkradającego się przez uchylone okno. I poczuj ciśnienie, jakie wywiera zastałe powietrze na Twoich rękach, udach, stopach... Skąd właściwie wiesz, jaki kształt ma Twoja ręka, tors, lewy mały palec u stopy? Skąd ta pewność, że w ogóle go masz? Usłysz wszystkie dźwięki i pochłaniaj je jak gąbka. Obserwuj, nie oceniaj. Spróbuj zatrzymać każdy z nich na dłużej. Teraz otwórz oczy.
Od zawsze seks i miłość stanowią koła napędowe ludzkości, a przynajmniej sztuki i literatury. Już sam ten fakt wystarczy za dowód na to, jak bardzo są one dla nas ważne. Od tysiącleci też staramy się wyjaśnić, co właściwie dzieje się z nami, kiedy się zakochujemy. Gdzie właściwie znajduje się siedlisko uczuć, w głowie, w sercu, w wątrobie czy jeszcze gdzie indziej? No i jakie jest – oprócz oczywiście prokreacji – znaczenie seksu jako takiego? Czy musi się on wiązać z wyższymi uczuciami, czy też jest czysto fizycznym aktem służącym rozładowaniu bliżej nieokreślonego napięcia? Czy od miłości można się uzależnić, tak jak od narkotyków?
Seks to nie tylko cement, który spaja relacje romantyczne. Udane życie seksualne jest również istotnym czynnikiem wpływającym na zdrowie psychiczne i fizyczne. Nic więc dziwnego, że naukowcy uważnie obserwują zachowania romantyczne i próbują dociec, które z nich najbardziej sprzyjają podtrzymaniu relacji. Sprawdźmy, czego udało im się dowiedzieć.
Newsletter
Zapisz się na nasz newsletter, aby otrzymywać informacje o super promocjach oraz o najnowszych wpisach na naszym blogu.