Woda dla płynnego myślenia

Woda stanowi do 70% masy ciała dorosłego człowieka i nawet do 80% masy mózgu. Jest głównym składnikiem wszystkich płynów ustrojowych oraz cytoplazmy wypełniającej  wnętrze każdej komórki. Uczestniczy w regulacji temperatury, trawieniu pokarmu, transporcie substancji odżywczych, tlenu i dwutlenku węgla, a także w oczyszczaniu organizmu z toksyn i zbędnych metabolitów. Każdego dnia tracimy część wody, głównie zawartej w moczu i pocie. Zmniejszenie poziomu wody w organizmie już o 1-2% wpływa negatywnie na pracę całego organizmu i może przyczyniać się do zwiększonego odczuwania zmęczenia czy do osłabienia funkcji poznawczych. Dlatego bardzo ważne jest, aby dbać o uzupełnianie jej poziomu. Często powtarzana przez lekarzy i media zasadna mówi, aby przyjmować 2-2,5 l płynów dziennie. Jednak na nawodnienie wpływa nie tylko samo spożycie wody, ale również wiele innych czynników.

Jedną z grup najbardziej narażonych na odwodnienie są osoby starsze. Odczuwanie pragnienia niejednokrotnie jest u nich zaburzone, często też przyjmują one leki moczopędne, np. w celu wyrównania ciśnienia krwi. Jednocześnie większość badań dotyczących wpływu odwodnienia na pamięć czy koncentrację prowadzono z udziałem młodych, zdrowych osób. Spadek poziomu wody w organizmie osiągano za pomocą intensywnego wysiłku fizycznego lub przebywania w środowisku o wysokiej temperaturze, co samo w sobie mogło wpłynąć na badane parametry.

Naukowcy z The Pennsylvania State University w Stanach Zjednoczonych postanowili sprawdzić czy poziom nawodnienia i spożycie wody są powiązane ze zdolnościami poznawczymi u osób starszych. W tym celu wykorzystali dane zebrane w ramach ankiety dotyczącej zdrowia i odżywiania prowadzonej w latach 2011-2014 wśród ponad 2500 osób w wieku 60 lat i starszych. Uczestników zapytano o wszystkie pokarmy i napoje spożyte w dniu poprzedzającym badanie, a także pobrano od nich próbki krwi. Poproszono ich również o wykonanie kilku testów mających na celu ocenę różnych aspektów pamięci i koncentracji, w tym pamięci roboczej, płynności werbalnej, szybkości przetwarzania informacji i zdolności do przypominania sobie słów.

Na podstawie informacji o spożytych poprzedniego dnia pokarmach i napojach, a także na podstawie analizy próbek krwi (pod kątem stężenia sodu, potasu, azotu mocznikowego i glukozy), oceniono stan nawodnienia poszczególnych uczestników badania. Naukowcy przyznają, że gdy po raz pierwszy obliczyli średnie wyniki testów, mieli wrażenie, że istnieje wyraźna tendencja, zgodnie z którą osoby spełniające zalecenia odnośnie spożycia wody osiągnęły lepsze rezultaty. Jednakże, gdy uwzględnili czynniki takie jak płeć, wiek, wykształcenie, poziom aktywności fizycznej, czas snu i ewentualną cukrzycę, okazało się, że powiązanie wyników osiągniętych przez uczestników ze spożyciem wody nie jest już tak jednoznaczne. Gorsze rezultaty osiągnęły nie tylko te osoby, u których stwierdzono zbyt niski poziom wody, ale także te, u których występowało przewodnienie. Co ciekawe, tendencja ta była widoczna jedynie u kobiet.

Naukowcy nie są obecnie w stanie odpowiedzieć na pytanie, dlaczego podobnych wyników nie udało się zaobserwować u mężczyzn. Otrzymane przez nich wyniki są jednak bardzo interesujące i skłaniają do dalszych dociekań w tym obszarze. Wskazują również na to, że osoby starsze, jak również ich opiekunowie, powinny zwracać baczną uwagę na to, aby utrzymywać właściwy poziom nawodnienia organizmu.