NAC | N-Acetylo-L-Cysteina – podstawowe informacje

Właściwości: N-acetylocysteina (NAC) to acetylowa pochodna aminokwasu L-cysteiny wykazująca silne działanie antyoksydacyjne. Efekt przeciwutleniający wywołuje zarówno bezpośrednio – dzięki obecności grupy tiolowej; -SH), a także pośrednio, gdyż jest prekursorem glutationu – jednego z najsilniejszych naturalnych przeciwutleniaczy. Pomaga neutralizować reaktywne formy tlenu, dzięki czemu doskonale chroni i zapobiega obumieraniu komórek. Jest też cennym wsparciem dla prawidłowej pracy wątroby, która odgrywa kluczową rolę w kontekście detoksykacji organizmu. To w wątrobie zachodzi wiele procesów metabolicznych umożliwiających rozkład szkodliwych substancji oraz usuwanie ich z organizmu. Dowiedziono, że N-acetylocysteina pomaga chronić komórki wątroby i nerek przed działaniem niektórych toksyn, a ponadto przyspiesza odbudowę uszkodzonych komórek. Naukowcy są również zainteresowani możliwością zastosowania N-acetylocysteiny w walce z uzależnieniami. Istnieją badania, których wyniki świadczą o tym, że NAC może być pomocne w terapii nikotynizmu, choć, jak to zwykle bywa w świecie nauki, potrzeba jeszcze więcej testów, by móc potwierdzić, czy związek ten rzeczywiście jest skuteczny w tym zakresie. Tak czy inaczej dotychczasowe ustalenia wydają się być całkiem obiecujące.

NAC to także solidne wsparcie dla zdolności obronnych organizmu. Ten naturalny aminokwas pomaga zwalczać drobnoustroje chorobotwórcze, gdyż hamuje namnażanie się niektórych wirusów, w tym także wirusa grypy, który co roku atakuje w sezonie jesienno-zimowym. Jednym z najczęstszych objawów grypy oraz innych infekcji górnych dróg oddechowych jest obecność gęstej wydzieliny. Flegma potrafi zalegać w gardle, nosie, a czasem możemy mieć wręcz wrażenie, że sięga aż do płuc. Naturalny odruch odkrztuszania rzadko przynosi oczekiwany rezultat, a każda próba pozbycia się śluzu z układu oddechowego zazwyczaj powoduje nieprzyjemne uczucie. NAC sprawdza się jako środek o działaniu wykrztuśnym. Pomaga rozrzedzić zalegającą wydzielinę, dzięki czemu łatwiej jest oczyścić drogi oddechowe. 

Ponadto warto podkreślić, że N-acetylocysteina ma znacznie szerszy, korzystny wpływ na kondycję zdrowotną organizmu. Wspiera prawidłowe funkcjonowanie, wzrost oraz regenerację komórek tworzących tkankę kostną. Jednocześnie pomaga zachować właściwy poziom homocysteiny, ograniczając w ten sposób ryzyko rozwoju miażdżycy. To jednak nie wszystko! Wyniki badań naukowych dowodzą, że NAC pomaga regulować ciśnienie krwi i zapobiega rozwojowi nadciśnienia – przede wszystkim dzięki temu, że ogranicza stres oksydacyjny w obrębie serca i układu krążenia. W dodatku reguluje aktywność kluczowych neuroprzekaźników pobudzających, w tym m.in. glutaminianu oraz dopaminy, przez co pomaga zachować dobry nastrój oraz odpowiedni poziom motywacji do działania. 

Na koniec kilka słów o tym, dlaczego NAC jest popularnym składnikiem kosmetyków. Związek ten działa kondycjonująco na skórę i włosy. Jako że wykazuje on właściwości przeciwutleniające, pomaga chronić komórki skóry przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. W efekcie skóra zachowuje naturalny blask i zdrowy wygląd. Dodatkowo NAC niweluje niekorzystny wpływ słońca na skórę, gdyż zapobiega fotostarzeniu – procesowi wywołanemu przez działanie promieni UVA. Reguluje także ilość wydzielanego naturalnie sebum. Z tego względu jest stosowany w kosmetykach do pielęgnacji cery dojrzałej, cery trądzikowej czy kosmetykach do opalania, a czasem bywa również składnikiem kosmetyków nawilżających.

Występowanie: N-acetylocysteina jest obecna w surowcach i produktach spożywczych. Do jej źródeł należą: nasiona soi, brokuły, kiełki pszenicy, czerwona papryka, czosnek, drób, jogurt oraz żółtka jaj.

Szczypta biochemii: N-acetylocysteina (NAC; acetylocysteina) to organiczny związek chemiczny będący pochodną aminokwasu siarkowego – cysteiny (Cys). Z przewodu pokarmowego – w jelicie – jest wchłaniana do krwiobiegu. Ten rozpuszczalny w wodzie związek przenika barierę krew–mózg. Prawdopodobnie wpływa na aktywność glutaminianu – jednego z neuroprzekaźników pobudzających. W organizmie ulega przekształceniu w cysteinę. Jako nośnik tego aminokwasu stanowi prekursor glutationu (GSH) – naturalnego przeciwutleniacza wytwarzanego przez organizm, który zapobiega uszkodzeniom wywołanym przez działanie reaktywnych form tlenu (np. wolne rodniki, nadtlenki) i toksyny. NAC sam także jest przeciwutleniaczem. Działa utleniająco w sposób bezpośredni, ze względu na obecność wolnej grupy tiolowej (-SH), oraz w sposób pośredni, poprzez wspomaganie syntezy glutationu. W wyniku tego działania redukuje skutki stresu oksydacyjnego (stanu zachwiania równowagi pomiędzy ilością antyoksydantów i wolnych rodników w organizmie). Działa także przeciwzapalnie, co ma bezpośredni związek z jego właściwościami antyoksydacyjnymi. NAC nie tylko skutecznie neutralizuje, ale także zapobiega powstawaniu reaktywnych form tlenu odpowiedzialnych za rozwój stanu zapalnego w organizmie.

Dodatkowo wpływa korzystnie na funkcjonowanie wątroby i nerek poprzez redukcję niekorzystnego działania różnych związków, np. metali ciężkich oraz aktywację procesów detoksykacji i regeneracji tych narządów.

Ciekawostka: NAC może być wsparciem w walce z cerą trądzikową. Trądzik to dolegliwość, która powstaje w wyniku nieprawidłowej pracy gruczołów łojowych. Jedną z jej przyczyn jest nadmierny stres oksydacyjny. NAC ze względu na swoje właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne może okazać się pomocny w zwalczaniu trądziku. Jak wykazało jedno z badań, kuracja terapeutyczna wzbogacona o NAC przyczyniła się do redukcji trądziku aż o 50% oraz poprawy stanu cery z jednoczesnym wzrostem glutationu i redukcją markerów zapalnych.

Kliknij tu i dowiedz się więcej NeuroExpert - encyklopedia neurofizjologii online