Co to jest DAA | Kwas D-asparaginowy?

Właściwości: Co to właściwie znaczy, że DAA to kwas D-asparginowy? Czym się różni od kwasu L-askorbinowego? Tą literą w środku, ktoś zaraz odpowie. Ale ta litera w środku jest bardzo ważna! Pozwala nam bowiem odróżnić od siebie poszczególne enancjomery jakiegoś związku. Niby różnią się nieznacznie – ich cząsteczki są lustrzanymi odbiciami, a ich roztwory skręcają płaszczyznę światła spolaryzowanego o ten sam kąt, lecz w przeciwną stronę. Stąd też nazwy: enancjomer prawoskrętny – D i lewoskrętny – L. Jednak ich aktywność biologiczna, czy nawet smak mogą się diametralnie różnić. No i z jakiegoś powodu, wszystkie białka i witaminy naturalnie występujące na Ziemi są lewoskrętne. Po co więc suplementować prawoskrętne DAA?

Wszystkie białka są lewoskrętne – to fakt. Ale nie wszystkie aminokwasy. DAA jest jednym z dwóch aminokwasów, który w organizmie ludzkim syntetyzowany jest w obu formach. Forma lewoskrętna rzeczywiście buduje białka. Natomiast funkcja formy D jest zupełnie inna, a działanie bardziej subtelne i skomplikowane. Najłatwiej zauważalny i najszerzej przebadany jest wpływ DAA na produkcję testosteronu. Działa on bowiem jednocześnie w dwóch miejscach: w jądrach – bezpośrednio pobudzając syntezę testosteronu; oraz w mózgu, gdzie aktywuje cykl przemian prowadzący w efekcie do intensyfikacji produkcji tego hormonu. Ponieważ równocześnie DAA stymuluje wydzielanie hormonu wzrostu, efekty ich anabolicznego działania są szybko i wyraźnie widoczne. Jak łatwo się domyślić, innym – łatwo zauważalnym – makroskopowym efektem przyjmowania DAA jest zwiększenie libido i poprawa funkcji seksualnych.

Zwiększenie siły, wytrzymałości, popędu – niewiele w tym subtelności… Ale DAA ma jeszcze inne funkcje. Pewne jego ilości na stałe występują w ludzkim mózgu. Wpływa tam na gospodarkę dopaminy oraz GABA, ale przede wszystkim odpowiada za regulację przebiegu procesu neurogenezy – szeregu przemian nierozerwalnie związanych z uczeniem się i formowaniem pamięci. Dba przede wszystkim o “wszechstronność” naszych neuronów (i pośrednio naszą), stymulując je do tworzenia większej ilości i dłuższych dendrytów, którymi komórki nerwowe odbierają informacje. Innym, pośrednim dowodem na pozytywny wpływ kwasu D-asparaginowego na funkcje poznawcze jest fakt, że w chorobach neurodegeneracyjnych jego poziom bywa znacznie obniżony. Tak więc, choć potrafimy sami go wyprodukować, warto jest dostarczyć go z zewnątrz, ponieważ jak widać, nie zawsze organizm produkuje go wystarczająco dużo.

Występowanie: DAA naturalnie występuje w organizmie człowieka, gdzie jest produkowany w jądrach, przysadce mózgowej oraz podwzgórzu. Jest obecny także w żywności jako jedna z form (enancjomer) kwasu asparaginowego (Asp). Zatem produkty zawierające kwas asparaginowy, zawierają także DAA. Wśród artykułów pochodzenia zwierzęcego jego źródłem są: drób, ostrygi, wędliny, dziczyzna, ryby. Natomiast do produktów pochodzenia roślinnego, zawierających DAA należą np.: kiełki, płatki owsiane, awokado, szparagi, trzcina cukrowa czy melasa z buraków cukrowych.

Szczypta biochemii: Kwas D-asparaginowy (DAA) to organiczny związek chemiczny, zaliczany do grupy aminokwasów endogennych, czyli takich, które organizm może syntetyzować samodzielnie. Stanowi jeden z enancjomerów kwasu asparaginowego (Asp). DAA nie bierze udziału w budowaniu białek w przeciwieństwie do LAA (kwasu L-asparaginowego). Wchodzi natomiast w skład chrząstki, szkliwa zębów oraz błon komórkowych czerwonych krwinek. Pewne jego ilości magazynowane są w tkance mózgowej, dzięki czemu może wpływać na właściwy przebieg tworzenia nowych komórek nerwowych (neurogenezy). W organizmie powstaje głównie w wyniku procesów zachodzących w mózgu, a dokładniej w przysadce mózgowej oraz podwzgórzu. Występuje także w jądrach. Pełni rolę neuroprzekaźnika, inicjując wiele procesów biochemicznych, a także stanowi substrat do produkcji innego neurotransmitera – kwasu N-metylo-D-asparaginowego (NMDA). Zwiększa także poziom dopaminy oraz GABA. Dodatkowo wpływa na produkcję testosteronu i hormonu wzrostu, który wspiera proces regeneracji mięśni. Bierze także udział w produkcji nasienia.

Ciekawostka: Kwas asparaginowy (Asp) zawdzięcza swoją nazwę szparagowi (Asparagus officinalis). Jego odkrycie miało miejsce w 1827 roku i było wynikiem hydrolizy asparaginy, którą przeprowadzili dwaj naukowcy: August-Arthur Plisson i Etienne Ossian Henry. W 1806 roku asparagina została po raz pierwszy pozyskana z soku ze szparagów, gdyż ta roślina zawiera jej bardzo dużo. Stanowi on pierwszy wyizolowany aminokwas.

Kliknij tu i dowiedz się więcej NeuroExpert - encyklopedia neurofizjologii online