Co to jest Krokosz barwierski ekstrakt 20:1 | Carthamus tinctorius?

Właściwości: Krokosz barwierski to z pewnością interesująca roślina – szczególnie biorąc pod uwagę fakt, że jej niezwykłe właściwości doceniano już w czasach starożytnych. Na terenach Bliskiego Wschodu, w tym m.in. Babilonii, Palestyny i Syrii żółto-pomarańczowe kwiaty krokosza wykorzystywano do barwienia tkanin. W Egipcie zaś służyły one w celach kosmetycznych, choć niekiedy również stosowano je jako środek barwiący całuny oraz opaski mumii. Być może z tego powodu roślina ta zyskała sobie przydomek “szafran łąkowy”. Stanowi bowiem łatwiej dostępną alternatywę dla tej drogocennej, dobrze barwiącej przyprawy. W Europie rośliny gatunku Carthamus tinctorius także cieszyły się sporą popularnością. I choć powszechnie zaczęto je uprawiać dopiero w XVIII wieku, to już starożytni Grecy i Rzymianie cenili kwiaty krokosza jako uniwersalny surowiec zielarski.

Tradycyjnie ekstrakt z tej rośliny stosuje się celem poprawy pracy układu krążenia, wsparcia kondycji mózgu oraz wzmocnienia włosów. Wyniki badań naukowych dowodzą, że substancje czynne zawarte w krokoszu pomagają rozszerzyć naczynia krwionośne, dzięki czemu regulują ciśnienie krwi. Ponadto zapobiegają rozwojowi miażdżycy, gdyż przyczyniają się do obniżenia całkowitego poziomu cholesterolu. Należy przy tym podkreślić, że zwiększają poziom “pożądanej” jego frakcji HDL, czyli lipoproteiny wysokiej gęstości. Dzięki tym właściwościom C. tinctorius znakomicie wpływa na pracę serca oraz pomaga zadbać o dobrą kondycję całego układu krwionośnego. Co więcej, ekstrakt z krokosza działa ochronnie na wątrobę, a ze względu na efekt przeciwutleniający zapobiega uszkodzeniu komórek wątroby wskutek działania wolnych rodników. Jako że jego związki aktywne stymulują produkcję białych ciałek krwi, które identyfikują i eliminują patogeny, wspierają tym samym prawidłową pracę układu odpornościowego. Niektórych być może zainteresuje fakt, że roślina ta pobudza procesy metaboliczne, przez co umożliwia szybsze spalanie tkanki tłuszczowej. Poza tym ogranicza wydzielanie enzymów nasilających łaknienie, dlatego też może skutecznie zmniejszać potrzebę ciągłego podjadania i wspierać redukcję masy ciała.

Warto pamiętać, że antyoksydacyjny potencjał tej rośliny to również znakomite wsparcie dla układu nerwowego. Ograniczając działanie reaktywnych form tlenu, krokosz chroni neurony przed zbyt szybkim obumieraniem. Jak dowodzą wyniki badań, związki biologicznie czynne zawarte w tej roślinie przeciwdziałają także innym szkodliwym czynnikom, takim jak: przewlekłe stany zapalne czy też odkładanie się złogów beta-amyloidu. Jednocześnie pobudzają neuroplastyczność, czyli zdolność do tworzenia nowych połączeń między komórkami nerwowymi, która kluczowa jest dla sprawnego uczenia się. Wyciąg z krokosza barwierskiego pozwala przy tym zadbać o komfort psychiczny, ponieważ pomaga zwiększyć aktywność neuroprzekaźników kluczowych dla zachowania dobrego samopoczucia. Hamuje wychwyt zwrotny serotoniny, tzw. “hormonu szczęścia”, a w dodatku nasila ekspresję receptorów dopaminy – neuromediatora, który umożliwia odczuwanie przyjemności i reguluje poziom motywacji. Tym samym Carthamus tinctorius korzystnie wpływa nie tylko na kondycję tkanki nerwowej, ale także wspiera funkcje poznawcze i dobry nastrój.

Występowanie: Krokosz barwierski (Carthamus tinctorius) to jednoroczna roślina z rodziny astrowatych (Asteraceae). Pochodzi z terenów południowej Azji. Jest jedną z najstarszych roślin uprawianych przez człowieka. Ślady archeologiczne wskazują na to, że znano go już w Mezopotamii, 4,5 tys. lat temu. Z wyglądu krokosz barwierski przypomina nieco oset. Jego podłużnie bruzdowana łodyga o bladożółtej barwie i błyszczącej powierzchni osiąga nawet 1,3 m długości. Lancetowate, kolczastoząbkowane liście osiągają długość do 15 cm i szerokość do 5 cm. Od pędu głównego odchodzą rozgałęziające się pędy boczne. Na ich szczytach wyrastają okazałe, główkowate kwiatostany. Kwiaty są rurkowate, obupłciowe, o barwie czerwonawopomarańczowej.

Szczypta biochemii: Spośród związków chemicznych obecnych w krokoszu barwierskim wyizolowano i zidentyfikowano ponad 200. Roślina ta zawiera substancje z grup flawonoidów, glikozydów, kumaryn, kwasów tłuszczowych, steroli i polisacharydów. Na uwagę zasługują takie związki jak: pochodne serotoniny o właściwościach przeciwutleniających, kartamina, kartamidyna, izokartamidyna, kwercetyna, kemferol, chalkony, luteolina, kwas mirystynowy, kwas laurynowy, kwas linolenowy, kwas oleinowy, kwas arachidonowy oraz kwas palmitynowy.

Ciekawostka: W starożytności krokosz barwierski wykorzystywany był jako źródło barwnika roślinnego. Stąd wzięła się jego nazwa naukowa Carthamus. Pochodzi ona prawdopodobnie od arabskiego karkhum, qurtum, korthom, czyli “farbowanie, barwienie”. Zawarta w tej roślinie kartamina pozwala uzyskać barwę zwaną hiszpańską czerwienią.