Co to jest Kofeina | Bezwodna kofeina?

Właściwości: Kofeina to związek znany praktycznie wszystkim. Jego stymulujące działanie sprawiło, że jest aktualnie najczęściej spożywaną substancją – jak by nie patrzeć – psychoaktywną. Statystycznie każdy człowiek na Ziemi wypija dziennie jedną filiżankę kawy! Ale zawartość kofeiny w różnych gatunkach kawy (oraz wielu innych roślinach, które ją zawierają) jest zmienna. Często też równolegle występują w nich związki hamujące jej działanie. A działaniu kofeiny warto przyjrzeć się bliżej.

Właściwa poranna dawka kofeiny sprawia, że szybko stajemy się gotowi do działania. Dzieje się tak dlatego, że – po pierwsze – czysta kofeina wchłania się z przewodu pokarmowego w 99%. Po drugie stymuluje naturalną aktywność dopaminy (neuroprzekaźnika odpowiedzialnego za motywację do działania) oraz acetylocholiny – odpowiedzialnej za szybkość przetwarzania informacji. Stajemy się więc nastawieni na efekt i skupieni wyłącznie na potrzebnych rzeczach. Kofeina wpływa również na receptory adenozyny, co sprawia że znika uczucie senności, które ten neuroprzekaźnik powoduje.

Kofeina ma też wiele innych właściwości, o których jednak nie wszyscy wiedzą. Udowodniono naukowo, że błyskawicznie (30 min) jest w stanie wyraźnie podnieść wydolność fizyczną oraz tempo metabolizmu. Dlatego tak często stosowana jest przez sportowców. Osoby na diecie także mogą wspomóc utratę wagi kofeiną, gdyż nie tylko poprawia metabolizm, ale też hamuje odkładanie tkanki tłuszczowej i stymuluje proces wykorzystania już zgromadzonych zapasów. 

Czystą kofeinę można także z powodzeniem stosować do produkcji domowych kosmetyków, ponieważ wachlarz jej pozytywnych działań na skórę jest również szeroki. Kofeina posiada właściwości lipolityczne: działa silnie przeciwko procesowi lipogenezy (tworzenia i gromadzenia tłuszczów) i pobudza proces rozkładu tłuszczów (lipolizę). Zapobiega więc ich gromadzeniu w tkankach. Dzięki temu wspomaga redukcję tkanki tłuszczowej i cellulitu, modeluje owal twarzy, policzków i podbródka. Korzystnie wpływa też na pozbawioną sprężystości, zwiotczałą skórę. Przyczynia się do redukcji przebarwień wokół oczu, niweluje obrzęki i cienie pod oczami. Dodatkowo wykazuje właściwości drenujące. Pobudza mikrokrążenie skórne, udrażnia naczynia krwionośne i wzmacnia proces przenikania substancji aktywnych. Dlatego chętnie stosowana jest w kosmetykach wyszczuplających, ujędrniających i antycellulitowych, kremach do pielęgnacji skóry pod oczami. Dodatkowym atutem jest stymulujące działanie kofeiny na porost włosów. Z tego względu jest częstym składnikiem preparatów do ich pielęgnacji.

Występowanie: Kofeina występuje w różnych gatunkach roślin, których liczba wynosi ponad 60. Typowymi źródłami kofeiny są: kawa arabska (Coffea arabica), kawa kongijska, inaczej Robusta (Coffea canephora), herbata chińska (Camellia sinensis), kakaowiec właściwy (Theobroma cacao), lniana brazylijska, inaczej Guarana (Paulinia guarana), kola błyszcząca (Cola nitida) oraz ostrokrzew paragwajski, zwany Yerba Mate  (Ilex paraguariensis). Alkaloid jest także składnikiem napojów bezalkoholowych, np. Coca-coli, napojów energetycznych, np. Red Bull czy czekolad.

Szczypta biochemii: Kofeina to organiczny związek chemiczny zaliczany do grupy alkaloidów purynowych. Stanowi pochodną ksantyny. Strukturalnie jest podobna do zasad nukleinowych wchodzących w skład łańcucha DNA i RNA – adeniny i guaniny. Bioprzyswajalność kofeiny w organizmie wynosi aż 99%. Po podaniu metabolizowana zostaje w wątrobie do trzech dimetyloksantyn: paraksantyny, teobrominy  i teofiliny. Łatwo przenika przez błony biologiczne, w tym przez barierę krew-mózg. W ośrodkowym układzie nerwowym wpływa głównie na działanie adenozyny. Lecz także na aktywność serotoniny, na poziom dopaminy, adrenaliny i noradrenaliny oraz acetylocholiny.

Ciekawostka: Kofeina nie jedno nosi imię. Jej różne nazwy zależą od źródła pochodzenia. I tak nazywana jest kofeiną, gdy pochodzi z ziaren kawy; teiną, gdy pochodzi z liści herbaty; guaraniną, gdy pochodzi z jagód Guarany; mateiną, gdy pochodzi z liści Yerba Mate.

Kliknij tu i dowiedz się więcej NeuroExpert - encyklopedia neurofizjologii online